Σύμφωνα με την UNESCO, εκτός των γνωστών μνημείων και των μεγάλων αρχαιολογικών χώρων που προστατεύονται ανά την υφήλιο, μνημεία που χρήζουν προστασίας αποτελούν και τα λιγότερο γνωστά και προβεβλημένα κατά τόπους στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς που απαρτίζουν το αγροτικό τοπίο, όπως οι εκκλησιές και τα εξωκλήσια, τα αγροτικά κτίσματα και κατοικίες, οι πρωτοβιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι βρύσες, τα γεφύρια, τα μονοπάτια κ.ά.
Τα μνημεία της Όσσας -άλλα κηρυγμένα και άλλα ακήρυχτα-, αποτελούν μια ενδιαφέρουσα ψηφίδα πολιτιστικής κληρονομιάς, από αυτά που χαρακτηρίζουν το αγροτικό τοπίο της χώρας.
Στα κηρυγμένα από την Πολιτεία (ΥΠ.ΠΟ.Α.) μνημεία της Όσσας συγκαταλέγονται τα διατηρητέα κτίρια του παλαιού Δημοτικού Σχολείου (1926) και η παραδοσιακή οικία Χατζή & Χατζηχριστάκη (19ος αι.), ο μεταβυζαντινός ναός των Ταξιαρχών (1804), ο αρχαιολογικός χώρος στο «Κουρί» (ελληνιστικός οικισμός) και άλλες δύο αρχαιολογικές θέσεις στην περιφέρεια του οικισμού, που αναμένουν τη μελλοντική αρχαιολογική σκαπάνη.
Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζουν ο ερειπωμένος ανεμόμυλος στην «Κούλα» και ο αλευρόμυλος Παπά (ήδη σε πλήρη αποσύνθεση), ενδιαφέροντα παραδοσιακά κτίσματα διάσπαρτα στον οικισμό και παλιά εμπορικά μαγαζάκια στις Αγορές (που δυστυχώς ρημάζουν αβοήθητα), βρύσες και ξεχασμένοι νερόμυλοι στο «Χωριανό Ρέμα».
Σε οριακή κατάσταση διατήρησης παραμένει η διατηρητέα οικία Χατζή και Χατζηχριστάκη, κηρυγμένη από το 2004 ως «μνημείο» και με δύο εγκεκριμένες μελέτες αποκατάστασης (2004 και 2010), αναζητώντας γενναίες πρωτοβουλίες και το σωτήριο «φιλί της ζωής»... Ο Σύλλογος Οσσαίων και η Κοινότητα Όσσας παρακολουθούν στενά το θέμα και βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τον Δήμο Λαγκαδά, για την εξεύρεση λύσης προς όφελος του μνημείου.
Ταυτόχρονα, ο Σύλλογος Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα», ως φορέας πολιτισμού -και γιατί όχι- και ανάπτυξης της περιοχής, έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες και δράσεις για την προστασία, προβολή και ανάδειξη της αγροτικής κληρονομιάς του χωριού, με τα λιγοστά μέσα που διαθέτει, αλλά με περισσή αγάπη για τον τόπο και τους κατοίκους του.
Στο πλαίσιο αυτό, σε εξέλιξη βρίσκεται η πρωτότυπη δράση «Ανοιχτό Μουσείο Αγροτικής Ζωής Όσσας», με επισκέψιμους θεματικούς εκθεσιακούς χώρους στον οικισμό (Λαογραφική Συλλογή, Παλαιό Παντοπωλείο, Παλαιό Τσαγκαράδικο), ενώ σύντομα ξεκινά το «Κονάκι του Παπουτσή», με την αποκατάσταση ενός παραδοσιακού κτιρίου στην Όσσα και τη μετατροπή του σε εκθετήριο σχετικά με την ιστορία της υποδηματοποιίας στον οικισμό, ενταγμένο στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα LEADER!
Κάθε στοιχείο αυτής της κληρονομιάς -όσο απλό και ταπεινό κι αν φαίνεται- αποτελεί τη δική μας παράδοση, τη δική μας ταυτότητα και τη δική μας πολιτισμική παρακαταθήκη... που οφείλουμε να προστατέψουμε, να διασώσουμε και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές!
Comments