Την Τετάρτη 19 Ιουλίου 2023 πραγματοποιήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης η παρουσίαση της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας της αρχιτέκτονος Σοφίας Βαλσαμίδου, με θέμα: «Μελέτη Αποκατάστασης και Επανάχρησης της Οικίας Χατζή και Χατζηχριστάκη στην Όσσα Θεσσαλονίκης», με επιβλέποντα Καθηγητή τον κ. Μιχαήλ Νομικό και επιτροπή τους κ.κ. Μ. Νομικό, Μ. Αρακαδάκη και Χ. Ιγνατάκη, στο κτίριο των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ.
Η παρουσίαση περιελάμβανε περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του κτιρίου, ανάλυση-τεκμηρίωση οικοδομικών φάσεων, μορφολογικά και τυπολογικά χαρακτηριστικά, ανάλυση της κατασκευαστικής δομής, περιγραφή παθολογίας, πρόταση αποκατάστασης και σχεδιαστική απεικόνιση του υπό μελέτη κτιρίου.
Η κα Σοφία Βαλσαμίδου, με την καθοδήγηση του Καθηγητή κ. Σταύρου Απότσου, επισκέφθηκαν το μνημείο, το αποτύπωσαν, το σχεδίασαν, το ανέλυσαν και η νεαρή αρχιτέκτων κατέληξε σε μια ενδιαφέρουσα πρόταση αποκατάστασης και επανάχρησης της οικίας ως ξενώνα φιλοξενίας, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες που προσφέρει ο οικισμός της Όσσας για αναψυχή, πολιτιστικό, θρησκευτικό και περιβαλλοντικό τουρισμό.
Κατά γενική ομολογία, η οικία Χατζή και Χατζηχριστάκη αποτελεί ένα ενδιαφέρον δείγμα παραδοσιακής κατοικίας του αγροτικού χώρου της Μακεδονίας των αρχών του 19ου αιώνα, η οποία έχει φτάσει να διατηρείται ως τις μέρες μας σε αυτή τη φάση και έχοντας υποστεί κάποιες προσθήκες και επεμβάσεις στο πέρασμα του χρόνου, κάνοντας εν μέρει δύσκολη την αναλυτική τεκμηρίωσή της. Από την άλλη, έχοντας υποστεί τη φθορά του χρόνου και τη συνεχιζόμενη κατάρρευση τμημάτων της, γίνεται αντιληπτό ότι η αποκατάσταση και επανάχρησή της χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα, ώστε να διασωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία αυθεντικότητας του κτιρίου. Επίσης, είναι αναγκαία μία σοβαρή στατική μελέτη από πολιτικό μηχανικό για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων του κτιρίου.
Η ενασχόληση του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Α.Π.Θ. «Προστασία, Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού (Υπεύθ. Προγράμματος: κ. Μαρία Δούση, αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ.) με το διατηρητέο μνημείο της Όσσας αποτελεί μέγιστη τιμή για την Όσσα και το Δήμο Λαγκαδά! Οι μελέτες που θα προκύψουν για την οικία Χατζή και Χατζηχριστάκη μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την ωρίμανση μιας ολοκληρωμένης μελέτης-πρότασης για το μνημείο και την προώθησή της μέσω του Δήμου σε κάποιο εθνικό ή ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Απομένει στο Δήμο Λαγκαδά να αφουγκραστεί την αναγκαιότητα διάσωσης του μνημείου -ενός από τα τελευταία αυτού του είδους και της εποχής που διασώζονται στην περιοχή- και να πάρει σοβαρές πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση και επανάχρησή του. Ένα χρόνιο αίτημα των φορέων και της κοινωνίας της Όσσας που επιτέλους αναζητά λύση και δράση! Η αδιαφορία και η απαξίωση των τελευταίων χρόνων στέρησε από τον τόπο μας ένα έργο αναπτυξιακό και συγχρόνως εμβληματικό!
Η Κοινότητα Όσσας και ο Σύλλογος Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα» συγχαίρουν θερμά τη νεαρή αρχιτεκτόνισσα για την εργασία της και τους καθηγητές της για την πολύτιμη συνεργασία τους! Ταυτόχρονα, θα συνεχίσουν να αγωνίζονται και να διεκδικούν τα αυτονόητα για την προστασία και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής ταυτότητας και φυσιογνωμίας του ιστορικού οικισμού της Όσσας!
